Οι 50 αποχρώσεις του Grexit (Close Up, Μαρτίος 2015)

Πολλοί από μας περνάμε μια ζωή βλέποντας γύρω τους μόνο άσπρο ή μαύρο, μόνο χαρά ή λύπη. Το να αναγνωρίζει κανείς τις αποχρώσεις ενός συναισθήματος ή μιας κατάστασης απαιτεί οξεία αντίληψη. Όχι ότι αυτό είναι ένα άρθρο για την αχρωματοψία, αλλά για την ευκαιρία που μας δίνεται ν’ αρχίσουμε να σκεφτόμαστε κριτικά.

«Ο εισαγόμενος, παφ και τάλιρο»

Η Ελλάδα είναι μια χώρα εξαρτημένη. Θα μπορούσαμε να το πιάσουμε από την αρχή της ίδρυσης του ελληνικού κράτους υπό τον πλήρη έλεγχο των δυνάμεων που βοήθησαν στην απελευθέρωση από τους Τούρκους. ‘Η fast forward σ΄αυτό που ζήσαμε από το 70 ως σήμερα ως εμμονή με καθετί ξενόφερτο. Ο ήρωας της βιντεοκασέτας, Νίκος Παπαναστασίου, σατίριζε τον μέσο Έλληνα της δεκαετίας του 80 που κάπνιζε ξένα μόνο τσιγάρα με την ατάκα «παφ και τάλιρο». Ακόμη και σήμερα το πολιτικοοικονομικό «πρόβλημά» μας το θεωρούμε ξενόφερτο αντί για αυτοάνοσο. Αντί να δούμε την ελληνική κρίση σαν ένα πολύ σκληρό wake up call, τα βάζουμε με το ξυπνητήρι.

Τα προεκλογικά σποτ βασίστηκαν σε εκφοβισμούς τύπου Grexit και σαδομαζοχιστικούς υπαινιγμούς τύπου «τώρα παίρνουμε εμείς το μαστίγιο». Οι εκλογές έβαλαν στο τραπέζι την ανάγκη για αλλαγή αλλά, από την εμπειρία μου, ένα junkie δεν μπορεί να αλλάξει μόνο με το να ξεφορτωθεί τους dealers ή να εξασφαλίσει τη μεθαδόνη του για το επόμενο διάστημα. Το στυλάκι «πίνει η κότα νερό, κοιτάει και τον Θεό» αντικαταστάθηκε από το «φοβάται ο Γιάννης το θεριό ή το θεριό τον Γιάννη». Αυτό όμως δεν είναι εξέλιξη. Εξέλιξη θα ήταν να ζούσαμε χωρίς φόβο.

Οι εξαρτημένοι άνθρωποι έχουν μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου η αυτονομία καταπιέζεται και επικρίνεται. Άλλοτε από υπερπροστασία και άλλοτε από αμέλεια προς τις ανάγκες του παιδιού ο γονιός του μαθαίνει να ζει στη σκιά του. Μεγαλώνοντας, το παιδί παραμένει εξαρτημένο από οτιδήποτε ισχυρότερο απ’ αυτό. Πάντως ποτέ δε νιώθει έτοιμο να ενεργήσει σύμφωνα με τις προσωπικές του ανάγκες.

Δεν είσαι ο εαυτός σου όταν πεινάς

Τα τελευταία χρόνια ήταν εξοντωτικά. Πολλοί άνθρωποι βίωσαν συνταρακτικές αλλαγές. Άλλοι τις αντιμετώπισαν με καταθλιπτική τάση, πολλοί εκδήλωσαν ψυχοσωματικά συμπτώματα και κρίσεις πανικού. Κάποιοι άλλοι εγκατέλειψαν μανιωδώς τη μαμά-χώρα που τους απογοήτευσε για μια καλύτερη. Υπάρχουν και άνθρωποι που βρήκαν άμυνες… άνεργοι που πήγαν στον ψυχολόγο, απολυμένοι που αφοσιώθηκαν στις οικογένειές τους, νέοι που απαρνήθηκαν τα πτυχία τους για να βρουν δουλειά και γενικά όλοι όσοι γέλασαν με τα χάλια τους αντί να βρίζονται στις ουρές των super markets. Όσοι είναι αρκετά ώριμοι για να θυμούνται τα 90’s, μια εποχή στην οποία όλοι πίστευαν πως γεννήθηκαν πλούσιοι και θα πεθάνουν πλούσιοι, θα συμφωνήσουν ότι η επίτευξη ενός στόχου σε κάνει πετυχημένο αλλά όχι απαραίτητα ευτυχισμένο (Χόρχε Μπουκάι, Ο δρόμος της ευτυχίας, 2011). Ψυχολόγοι υπήρχαν και τότε, κατάθλιψη γεννιόταν και μέσα στην ευημερία, ψυχοσωματικά και κρίσεις πανικού πάθαιναν και τα golden boys. Αν επιτρέπουμε  στο γενικότερο κλίμα αισιοδοξίας ή φόβου να μας επηρεάζει τόσο βαθιά, τότε είμαστε εξαρτημένοι. Ο άνθρωπος επιβίωσε μέσα από απίστευτες προκλήσεις γιατί έχει το χάρισμα να επιβάλλεται στο περιβάλλον του.

Τι κάνουμε λοιπόν στην απεξάρτηση;

1) Συνειδητοποιούμε ότι δεν είμαστε έρμαια του περιβάλλοντος. Η ανθρωπιά μας είναι η δύναμή μας.

2) Αποτινάζουμε το άγχος και τον φόβο, μποϋκοτάρουμε τα media που παίζουν με αρνητικές σκέψεις, σενάρια συνομωσίας, ιδέες καταδίωξης και μεγαλομανίας.

3)Αποφεύγουμε τα άλλα junkies  κι όσους μας επηρεάζουν αρνητικά.

4) Αποφασίζουμε εμείς πως θέλουμε να ζήσουμε.

5) Παίρνουμε πρωτοβουλίες για να κάνουμε τη ζωή μας καλύτερη. Χτίζουμε άμυνες για την κατάθλιψη και γεννάμε ιδέες.