Σήμερα γάμος γίνεται; (Close Up, Οκτώβριος 2013)

Πώς πήγαμε από την εκκλησία της ενορίας μας στο δημαρχείο, από τους κουμπάρους στους μάρτυρες κι από το νυφικό με ουρά στο απλό λευκό φόρεμα ούτε που το καταλάβαμε. Πολλοί πιστεύουν ότι ο θεσμός του γάμου περνάει κρίση. Εγώ πιστεύω ότι εξελίσσεται ταυτόχρονα με τις ανάγκες μας αποδεικνύοντας έτσι ότι είναι κάτι «ζωντανό». Εξελίσσεται σε ένα ψυχοκοινωνικό συμβόλαιο ανάμεσα σε δυο ώριμους ενήλικες. Τι είναι αυτό που μας κάνει να βλέπουμε το γάμο διαφορετικά και να τον αναβάλλουμε για μια φάση της ζωής μας πιο ώριμη, πιο συνειδητοποιημένη, πιο ανεξάρτητη;

Τι φοβόμαστε στην ιδέα του γάμου;

-είναι ένα βήμα προς την ωριμότητα ή μάλλον ένας μονόδρομος προς το πρότυπο των γονιών μας που όλοι ορκιστήκαμε ν’ αποφύγουμε στην εφηβεία,

-είναι μια ισόβια δέσμευση, αποπνικτική απ’ τη μια κι ευάλωτη απ’ την άλλη στην επιδημία των διαζυγίων που σαρώνει,

-είναι ανάληψη ευθυνών σε μια εποχή που όλοι πρέπει να δείχνουν νέοι, άρα ανέμελοι, άρα ικανοί να προλαβαίνουν και το clubbing και το πρωινό μποτιλιάρισμα στο δρόμο για τη δουλειά,

-συνδέεται με την ανάγκη για τεκνοποίηση που με τη σειρά της ενεργοποιεί το τεράστιο άγχος της εποχής μας για τη γονιμότητα, για  την γονεϊκή ευθύνη και την ανατροφή των παιδιών που έχει πλέον φοβίες και προϋποθέσεις που δεν φαντάστηκαν ποτέ οι γενιές που έπαιζαν στην αλάνα.

Τι μας ενθουσιάζει στην ιδέα του γάμου;

-η επισημοποίηση και η αναβάθμιση της σχέσης μας με τις ευλογίες της κοινωνίας, την προστασία των νόμων και την βεβαιότητα ότι ανήκουμε επίσημα στον κόσμο των ενηλίκων,

-το όνειρο για τη δημιουργία μιας οικογένειας που θα ανατρέψει τα πρότυπα του παρελθόντος, θα διορθώσει τα λάθη των γονιών μας, που θα μας δικαιώσει και θα κλείσει τις πληγές μας,

-η περιπέτεια της διαιώνισης, της ανατροφής των παιδιών που θα μας κάνει ξανά παιδιά αλλά και θα μας ολοκληρώσει,

-η ανάγκη για οικειότητα, ασφάλεια και συντροφικότητα, δηλαδή ό,τι πιο κοντινό στην αγάπη άνευ όρων που ζήσαμε από τους γονείς μας.

Ο έξυπνος γάμος

Ο γάμος από έρωτα έχει εξελιχθεί σε μια πρόκληση για τους ανθρώπους του σήμερα. Όλοι θέλουν να τον δοκιμάσουν, πολλοί δηλώνουν απογοητευμένοι, πολλοί όπως οι gay το ονειρεύονται σαν τον απαγορευμένο καρπό. Οι κανόνες, τα έθιμα, τα στερεότυπα αδυνατούν πλέον να μας εξηγήσουν γιατί και πως πρέπει να παντρευόμαστε. Ο γάμος, όπως και πολλά άλλα πράγματα που κάποτε ήταν πιο απλοϊκά, τώρα έχει διανοητικοποιηθεί και υπακούει πλέον μόνο στις πεποιθήσεις μας και στις ψυχολογικές μας ανάγκες. Επίσης, εξελίσσεται μαζί με αυτές, δεν σταματάει ποτέ να μεταλλάσσεται κι όποιος τον αντιμετωπίζει σαν ένα μόνιμο κι αδιαπραγμάτευτο συμβόλαιο κοροϊδεύει τον εαυτό του. Είναι σαν να θεωρεί ότι κι ο ίδιος δεν αλλάζει συνειδητά ή ασυνείδητα όσο ο χρόνος περνάει. Επειδή όμως κι εμείς και οι σχέσεις μας εξελισσόμαστε συνεχώς είναι καλό να κάνουμε ό,τι κάνουμε συνειδητά. Αυτό είναι το οξυγόνο που χρειάζονται οι σχέσεις μας για να επιβιώσουν, η αποδοχή και η άμεση διεκδίκηση των αναγκών μας, η έκφραση των συναισθημάτων μας. Το να εκφράζουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες μας μπορεί να μοιάζει εγωιστικό, αλλά στην πραγματικότητα βασίζεται στο σεβασμό και στην αποδοχή των αναγκών όλων των ανθρώπων ως ίσων. Ίσως αυτό μας βοηθήσει να δούμε τον έγγαμο βίο ως μια συνεχή εξέλιξη της σχέσης μας κι όχι ως μια νωχελική παραίτηση από τον έρωτα.

Το άρθρο δημοσιεύεται στο περιοδικό CLOSE UP (Οκτώβριος 2013)