Στο ντιβάνι με τον Σκρουτζ (close up, Ιανουάριος 2015)

Είστε απ’ αυτούς που εύχονται να ανακαλυφθούν τα πτυσσόμενα στολισμένα δέντρα ή βάζουν τον σκύλο να γαβγίζει όταν έρχονται τα παιδιά για κάλαντα; Μην αμφισβητείτε την πίστη σας… η ψυχολογία σας έχει το πρόβλημα. Ο γνωστός ήρωας του Ντίκενς, Σκρουτζ είχε ακριβώς το ίδιο θέμα αλλά θεραπεύτηκε με… ψυχοθεραπεία.

Ο Σκρουτζ είναι ψυχαναγκαστικός με το χρήμα και παρανοϊκός με τους ανθρώπους. Πάει κόντρα στο πνεύμα των Χριστουγέννων, στην αισιοδοξία, στην ομόνοια, στη γενναιοδωρία. Τη νύχτα τον επισκέπτονται τρία πνεύματα: το πνεύμα των περασμένων Χριστουγέννων, το πνεύμα των τωρινών Χριστουγέννων και το πνεύμα των μελλοντικών Χριστουγέννων.

Η διαδρομή αυτή θυμίζει σε πολλά την ψυχοθεραπευτική δουλειά. Το πνεύμα των περασμένων Χριστουγέννων έρχεται να θυμίσει στον Σκρουτζ ότι κάποτε ήταν αθώος κι ασφαλής ανάμεσα στους ανθρώπους ώσπου μια κακή στιγμή αφαίρεσε για πάντα αυτήν την αίσθηση της μακαριότητας και τον έκανε καχύποπτο κι εγωιστή. Κάποτε όλοι ήμασταν αγνά βρέφη που περίμεναν μια «τέλεια» μαμά να τα προστατεύσει. Φυσικά, κάπου στην πορεία διαψευστήκαμε. Ίσως ήταν ένα κλάμα που δεν ξύπνησε κανέναν, ένα ματωμένο γόνατο, ένα πονεμένο εγώ ή και κάτι χειρότερο που μας έκανε να χάσουμε την εμπιστοσύνη μας στον κόσμο.

Το δεύτερο πνεύμα έρχεται να θυμίσει στον Σκρουτζ  ότι σπαταλάει ασύστολα το παρόν στο όνομα του παρελθόντος… Χάνει τις γιορτές, τη χαρά και την αγάπη που έχει κατακλύσει τους άλλους γύρω του… Δεν σχετίζεται με τους ανθρώπους, δεν συμμετέχει στην ζωή είναι πια ένας μοναχικός παρατηρητής. Όσοι προσπαθούν να τον αφυπνίσουν, ακριβώς όπως προσπαθεί να μας αφυπνίσει η επέτειος της γέννησης του Χριστού ή ένας καλός φίλος που μας συστήνει σ’ έναν ψυχολόγο, βιώνεται ως εχθρός. Πολλοί άνθρωποι φοβούνται να αφεθούν, να εμπιστευτούν… Ψάχνουν το συντομότερο και τον ασφαλέστερο δρόμο για την Ιθάκη χωρίς τη γνώση ότι η Ιθάκη είναι το τέλος… Η ψυχανάλυση βοηθά τους ταξιδιώτες να απολαύσουν τις περιπέτειες, να αποκτήσουν γνώσεις, να μάθουν να κερδίζουν κάνοντας σχέσεις κι όχι αποφεύγοντας τους ανθρώπους. Όσο μακρύτερος ο δρόμος για την Ιθάκη τόσο το καλύτερο.

Το τρίτο πνεύμα ταξιδεύει τον Σκρουτζ στο μέλλον και του δείχνει το μοναχικό τέλος του. Αυτό το ταξίδι προς τα πίσω και προς τα μπρος, ακριβώς όπως κι η ψυχοθεραπευτική δουλειά, αλλάζει τον Σκρουτζ.

Η ιδέα του θανάτου γεννιέται μαζί μας και μας συντροφεύει συνεχώς. Μη φτύνετε στον κόρφο σας, διεκδικείστε μια ζωή που να αξίζει, να έχει απ’ όλα και να ‘χει πλάκα. Είτε πείτε ναι είτε πείτε όχι, είτε τρέξτε με όρεξη είτε γκρινιάζοντας, θα περάσετε όπως όλοι τη γραμμή του τερματισμού. Για όσους δεν πιστεύουν σε πνεύματα, σε καλές νεράιδες και σε κακές μάγισσες υπάρχει η ελπίδα για αλλαγή κι η υπόσχεση για ασφάλεια και είναι η ψυχοθεραπεία.